آگاهی، نگرش و عملکرد مراجعین به پایگاه های اهدای خون استان سیستان و بلوچستان در مورد hiv/aids و عوامل مرتبط با آن

چکید ه   سابقه و هدف   انتقال ویروس ایدز از طریق خون و فرآورده های خونی هم چنان از مباحث مهم مراکز انتقال خون است. علی رغم ایجاد استانداردهای سختگیرانه و استفاده از آزمون های غربالگری با حساسیت زیاد، هم چنان تزریق نامطمئن و انتقال خون آلوده در مراکز درمانی علت نگران کننده ای است. در این مطالعه سعی شده تا با بررسی آگاهی، نگرش و رفتار داوطلبان اهدای خون در مورد راه های انتقال این ویروس، مقدمه ای برای تعیین راهکارهای مداخله ای جهت ارتقاء سلامت ذخایر خونی فراهم شود.   مواد وروش ها   در مطالعه مقطعی انجام شده، 440 نفر از داوطلبین اهدای خون در استان سیستان و بلوچستان مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات از طریق پرسشنامه و توسط پزشکان آموزش دیده با مصاحبه حضوری جمع آوری گردید. سپس وضعیت آگاهی و نگرش رتبه بندی شده و ارتباط آن ها با متغیرهای مختلف سنجیده شد. هم چنین وضعیت عملکرد در ارتباط با میزان آگاهی و نوع نگرش فرد تفسیر شد. داده های به دست آمده توسط نرم افزار 14 spss با روش های توصیفی و تحلیلی و توسط آزمون های کای دو، آنالیز واریانس، spearman's rho و kruscal wallis مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.   یافته ها   در بین افراد مورد مطالعه، 55% آگاهی خوب، 5/29% آگاهی متوسط و 5/15% آگاهی ضعیف داشتند. هم چنین 1/17% نگرش مثبت، 9/56% نگرش خنثی و 9/25% نگرش منفی در مورد hiv/aids داشتند. بین میزان آگاهی و نگرش اهداکنندگان خون در مورد hiv/aids و جنسیت، وضعیت تاهل، میزان تحصیلات، شغل، نوع اهدای خون(داوطلب، فامیلی) و دفعات اهدای خون(بار اول، با سابقه، مستمر) از نظر آماری ارتباط بارزی وجود داشت. در بررسی عملکرد افراد بر اساس آزمون کای دو، ارتباط معنی داری بین انتخاب اهداکننده برای نحوه بررسی آزمایش hiv و وضعیت آگاهی و نگرش آن ها مشاهده نشد.   نتیجه گیری   بالا بودن نسبی سطح آگاهی در جامعه داوطلبین اهدای خون می تواند به طور عمده ای به اطلاعات اکتسابی این افراد در طی مشاوره های متعدد برای اهدای خون، مربوط باشد و به همین دلیل جذب اهداکنندگان مستمر و بعد از آن اهداکنندگان با سابقه در تامین سلامت ذخایر خونی گام مهمی می باشد. هم چنین این نتایج به نوعی بر اهمیت انجام مشاوره دقیق تر و آموزش اطلاعات لازم در مورد hiv/aids به داوطلبین اهدای خون تاکید می کند.   کلمات کلیدی : آگاهی، نگرش، hiv ، اهداکنندگان خون